Klasik anlamda mimari proje sürecinde bazı genelgeçer tasarım veri toplama adımları bulunmaktadır. Bunlar; tasarım öncesi araştırma, tasarım edimi ve inşa etme süreci olmak üzere genel bir gruplama ile tarif edilebilmektedir. Proje henüz fikir aşamasındayken ortaya konan vizyon, hedef ve amaçlar, araştırma sürecindeki bulgu ve düşüncelerle şekillenerek gelişirken projenin sonuç ürününü ortaya çıkarmaktadır.
Tasarım Öncesi Veri Toplama
Mimari proje aşamaları arasında en önemli noktada sayılan tasarım öncesi süreçte, tasarımın ana kurgusunu belirleyen ilgili verilerin araştırılması ve ortaya konması gerekmektedir. Veri toplama süreci, proje türü her ne olursa olsun önem kazanan bir adım oluyor. Bu anlamda işverenin isteklerinin analiziyle birlikte proje konusunun bağlamı, veri toplama aşamasının gidişatını da belirlemektedir.
Amaçlar doğrultusunda projeyle alakalı kaynakların taranması önemli bir yöntem olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu kısımda kritik olan husus, doğru verilere ulaşabilmek ve ihtiyaç duyulmayan kaynaklarla vakit kaybetmemek olacaktır. Bu anlamda araştırılması gereken maddelerin, proje ekibiyle birlikte sürecin başında doğru bir şekilde belirlenmesi tavsiye edilmektedir. Örneğin; tarihi bir alanda geliştirilen bir projede veri toplamak için öncelikle o yere ait tarihsel, kültürel ve sosyolojik araştırmaların incelenerek projenin bağlamının belirlenmesi sağlanmaktadır.
Tasarım öncesinde uygulanabilecek bir diğer veri toplama yöntemi ise; bilgisayar destekli analiz programlarından faydalanmak… Örneğin iklim koşullarının yıllık verilerini sunan araçlarla proje bölgesindeki yağış, sıcaklık, güneş alma süreleri gibi verilerin çevrimiçi toplanması sağlanabilmektedir.
Tasarım Aşamasında Veri Toplama
Veri toplamanın ikincil boyutu olarak da değerlendirilen tasarım aşamasındaki süreçte, projenin bağlamı doğrultusunda çeşitli araştırma yöntemlerinden faydalanılmaktadır. Örneğin; fotoğraf ve videolarla proje alanını belgelemek, veri toplamanın en kolay ve işlevsel yollarından biri olarak görülmektedir. Analizlerin yapılmasını kolaylaştıran fotoğraflama süreci mekansal kullanımları ortaya çıkarırken problemlerin tanımlanmasını da kolaylaştırmaktadır.
Sosyal ve kültürel bağlamı daha iyi anlamak için başvurulan söyleşi yöntemiyle de tasarım aşamasında veri toplanabilmektedir. Örneğin proje alanında yapılan araştırmalarda, bölge sakinlerinin görüşleri analiz edilerek o yere ait yerel bilgiler toplanabilmekte; proje alanının nasıl kullanıldığı, kullanıcı profilinin karakteristik özellikleri, kullanıcı yaş grubu gibi çeşitli veriler de bu aşamada elde edilebilmektedir.
Tasarım aşamasında başvurulan bir diğer veri toplama yöntemi ise yerinde deneyimleme olarak ifade edilmektedir. Özellikle ilk kez çalışılan bir alanda önem kazanan bu yöntem, proje alanının niteliklerinin keşfedilmesini sağlamaktadır. Tasarıma dair ilk fikirleri şekillendiren bu yöntemde, mimari ekibin mekansal deneyimleri ve verileri tasarıma kolayca aktarılmaktadır.
