Türkçe’de “Değiştirilemez Token” anlamına gelen Non-Fungible Token ifadesinin kısaltması olan NFT, belirli bir dijital dosya için bir mülkiyet onayı ile şifrelenmiş benzersiz bir dijital varlığı tanımlar. Blockchain üzerinden satışa sunulan dijital çizimleri veya grafik tasarımları içerir. Yaratıcı işlerle uğraşanlar için büyük potansiyel sunan NFT, yeni ve farklı sanat türleri geliştirmek için de kullanılır. Oldukça kısa sürede sansasyonel etki oluşturan NFT’ler, dijital sanatçılar için olduğu kadar mimarlar için de yeni bir ifade aracı olarak kabul edilmektedir. Yüksek düzeyde yaratıcı fikir ve hayal gücünün kullanıldığı mimarlık, dijital işleme araçlarının giderek gelişmesi ile NFT’nin kapsam alanına girer. Tasarımcılar, dijital model ve sunumlarını çevrim içi olarak sergileyebilir, eserlerinin satışını kripto para ile gerçekleştirebilir. NFT, yakın gelecekte hem dijital sanatçı ve içerik oluşturucular için hem de sanal mimari için en ideal platformlardan biri haline gelmeye adaydır.

Mimaride NFT Nedir?

Mimaride dijitalleşme; BIM (Yapı Bilgi Modellemesi), artırılmış gerçeklik veya akıllı mimari gibi büyük vizyonları yansıtan güçlü sözcüklerle ifade edilir. Mimaride dijital varlıklar, çoğu zaman gerçek dünyada yapılacak binaları görselleştirmek amacıyla kullanılan mimari renderları veya bir yapının 3B modelini içerir. Önceden tamamen işlevsel amaçlı kullanılan dijital tasarım çıktıları NFT sayesinde bugün kendi başına da değer taşımaya başlamıştır. NFT, bir otomobil veya gayrimenkul tapusuna benzer şekilde mimari renderlar için bir sertifika görevi görür. NFT’de her dijital varlığın, dosyanın temel bilgilerinin kodunu çözen benzersiz bir alfanümerik kombinasyona sahip bir karma değeri (hash) yer alır. Bu değer; mevcut sahibin adını, verileri oluşturan mimarın adını, varlığın genel tanımını, depolandığı yeri ve daha fazlasını içerebilir.

NFT’ler, banka gibi fiziki aracı kurumların rolünü merkezsizleştiren ve tüm işlem bilgilerini dijital bir defterde saklayan blockchain teknolojisine dayanır. Değişimi şeffaf ve güvenli hale getiren blockchain, gerçek dünyada yapılması imkansız, fantastik yapılar da dahil olmak üzere, yalnızca dijital dünyada var olan nesnelerin alınıp satılmasına imkan verir. NFT sayesinde benzersiz mimari yapılar ve tasarımlar oluşturulup pazarlanabilir.

Mimarlıkta NFT’lerin Rolü

Kaynak: Plethora Project

NFT’lerin mimari tasarım alanındaki rolü oldukça yenidir, bununla birlikte, mimari görselleştirmelerin deneyimlenebilmesine imkan veren kapsamlı bir değişiklik sunar. Mimari için NFT ile birçok ilgi çekici olasılık ortaya çıkar. Artırılmış gerçeklikle insanların mimari plana dahil edilmesi mümkün hale gelir. Politikacılar, tasarımcılar veya farklı kişilerden oluşan topluluğunuz projenizi görebilir veya oylayabilir. NFT’deki mimari konsepti gelişmiş ve yüksek seviyede etkileşimli olmasa da NFT ile mimarlar ücret, maliyet, fiziki ve çevresel koşullar gibi faktörlerden etkilenmeden yaratıcılıklarını bir üst seviyeye taşıyabilir. NFT’nin mimarlara sunduğu diğer bazı avantajlar şunlardır:

  • Mimari tasarımların ve 3D modellerin sertifikalı dijital ürün olarak mülkiyeti üzerinden ticaretini kolaylaştırır.
  • Sanal turlar için gerçek, somut binaların dijital aktarımına imkan vererek, revizyon ve yeniden geliştirme planlarının oluşturulmasını kolaylaştırır.
  • Dijital varlıklar gibi satın alınabilen, satılabilen veya takas edilebilen dijital eserlere koleksiyon değeri kazandırır.
  • Sanal ortamdaki etkileşimlere yardımcı olarak metaverse’e katkıda bulunur.
  • Fütüristik bir dijital ekonomide mimarinin korunmasını teşvik eder.

Bununla birlikte; NFT oluşturma, ticaret yapma ve yönetme süreci teknik ve yasal düzenlemeler de göz önünde tutulduğunda oldukça karmaşık görünebilir. Mimaride NFT’lerin başarısı, gelişiminin ilk aşamalarında olmasına karşın kitlesel olarak kabul edilip beğenilmesine bağlıdır. Bu kadar kısa sürede yaşanan dijital dönüşüm göz önüne alındığında NFT etkisinin giderek gelişmesi beklenmektedir.

Başarılı Mimari NFT Örnekleri

Krista Kim – Mars Evi

Geleneksel sanat biçimlerinin yanı sıra, Web3 çağındaki koleksiyoncular dijital binalar, evler ve hatta mobilyalar üzerinde mülkiyet ve hak iddia edebilir. NFT sahipleri, eserlerinin 3D baskısını çıkarabilir veya fiziksel bir versiyonu devreye alabilir. Sahip oldukları alanlarla VR başlığı kullanarak etkileşim kurabilir, bir metaverse galeri sergisinin parçası olarak başkalarını koleksiyonlarını görüntülemeye davet edebilirler. Fiziksel olarak oturamayacağınız bir eve sahip olma fikri, başlangıçta insanlara biraz garip gelse de hızla yaygınlaşmaktadır.

NFT’deki satılan ilk dijital ev, Krista Kim tarafından dağlık bir manzarada sonsuz bir gün batımı ile birlikte tasarlanır. Mars Evi olarak adlandırılan ev yarım milyon dolar civarında alıcısını bulur. Bu fikrin ilginç bir diğer uygulaması, Zyva Studio’dan Anthony Authié ve görselleştirme sanatçısı Charlotte Taylor’ın bir projesi olan Architoys’ta bulunabilir. NFT olarak satılan proje, sanatçıların hayal güçlerinden doğan fantastik mimari alanları içeren ve sergileyen bir dizi kapsülden oluşur. Tasarım ve mimarlık toplulukları arasında ilgi gören NFT’ler arasında; Arjantinli tasarımcı Andrés Reisinger’ın çevrim içi bir müzayedede her bir parçası yetmiş bin dolara alıcı bulan sanal mobilyaları da yer alır.

Dijital dünya sınırlarını genişletmeye devam ederken, fiziki ofislerin ihtiyaç duyduğu tasarımlarınız için yenilikçi, özgün, yeni teknolojilere uyumlu, sektöre özel ergonomik üniteler sunan Bürotime ofis çözümlerine hemen göz atabilirsiniz.